1. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ด๋ฆ ๊ทธ๋๋ก '๋ธ๋ก' ๋จ์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ '์ฒด์ธ' ํํ๋ก ์ด์ด๋์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค์ ๋๋ค. ์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค๋ ํํ ์ฅ๋ถ ํน์ ์์ฅ(Ledger)์ด๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฆ ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ์์๋ ์ฐธ์ฌ์๊ฐ ๋ชจ๋ ๋์ผํ ๋ด์ฉ์ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ํ๋์ฉ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ง์ฝ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ๊ฑฐ๋์ ๊ด๋ จ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋ฉด, ์ฅ๋ถ์๋ ๋๊ฐ ๋๊ตฌ์๊ฒ ์ผ๋ง๋ฅผ ๋ณด๋๋์ง ๊ฑฐ๋๋ด์ญ์ ์ ์ด์ผํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
์ฅ๋ถ์ ๊ฑฐ๋๋ด์ญ์ ์ถ๊ฐํ ๋๋ ๊ฑฐ๋๋ด์ญ์ ๊ทธ๋๋ก ์ฅ๋ถ์ ์ ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ๊ฑฐ๋๋ด์ญ์ ์ผ์ ๋ ๋ชจ์์ '๋ธ๋ก'์ผ๋ก ํฌ์ฅ์ ํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์ด ๋ ํฌ์ฅ ์์๋ ํด์ ๋ฑ ๋ค์ํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์ ์ง์ ํ์ํ ๊ฐ๋ค์ ๊ฐ์ด ๋ฃ์ต๋๋ค. ํฌ์ฅ์ด ์ ๋์๋ค๋ฉด ์ด๊ฒ์ '์ฒด์ธ'์ฒ๋ผ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์๋ ๋ธ๋ก๋ค์ ๋งจ ๋ค์ ์ฐ๊ฒฐ์ํฌ ๊ฒ ์ ๋๋ค.
๋ธ๋ก์ ์ฒด์ธ์ฒ๋ผ ์ฐ๊ฒฐ์ํฌ ๋, ์๊น ๋ธ๋ก ์์ ๋ฃ์๋ ํด์๊ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ํด์๋ ์ด๋ค ํจ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ ๋๋ค. ์ด ํจ์๋ ๊ฐ์ ์ ๋ ฅ์ด๋ผ๋ฉด ์ธ์ ๋ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ด๊ณ , ์ ๋ ฅ์ด ์กฐ๊ธ๋ง ๋ฌ๋ผ์ ธ๋ ์ถ๋ ฅ์ด ์์ ํ ๋ฐ๋์ด ๋ฒ๋ฆฐ๋ค๋ ํน์ง๊ณผ, ์ถ๋ ฅ์ ๋ณด๊ณ ์ ๋ ฅ์ ์ ์ถํ ์ ์๋ค๋ ํน์ง์ ๊ฐ์ต๋๋ค. ๋ง์น ๋ง๊ณ ๋ก ๋ง๊ณ ์ฃผ์ค๋ ๋ง๋ค์ด๋, ๋ง๊ณ ์ฃผ์ค๋ก ๋ง๊ณ ๋ฅผ ๋ง๋ค ์๋ ์๋ ๊ฒ ์ฒ๋ผ์. ๋ธ๋ก์์๋ ํด์๋ฅผ ๋ธ๋ก์ ์ง๋ฌธ์ฒ๋ผ ์ฌ์ฉํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ํจ์์ ์ ๋ ฅ์ผ๋ก ์ด์ ๋ธ๋ก์ ํด์์ ํ์ฌ ๋ธ๋ก์ด ๋ด๊ณ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ(๊ฑฐ๋๋ด์ญ)๋ฅผ ๋ฃ๊ณ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ ํด๋น ๋ธ๋ก์ ํด์๋ก ์ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ์์ฑํ ํด์๋ ๋ค์ ๋ธ๋ก์์ ํด์๋ฅผ ์์ฑํ๋๋ฐ์ ์ ๋ ฅ๊ฐ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค.
๊ตณ์ด ์ด๋ ๊ฒ ํ๋ ์ด์ ๊ฐ ๋ญ๊น์? ์ด๋ ๊ฒ ์ฐ๊ฒฐํ๋ฉด ์ฅ๋ถ์ ๊ฑฐ๋๋ด์ญ์ ์์ ํ๊ฒ ์ ์งํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ค ์ฌ๋์ด ๋ธ๋ก ์ ๊ฑฐ๋๋ด์ญ์ 0์ ํ๋ ๋ ๋ถ์ฌ 100๋ง์์ 1000๋ง์์ ๋ง๋ค์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํฉ์๋ค. ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณ๊ฒฝํ๋ฉด ์ ๋ ฅ์ด ๋ฌ๋ผ์ง๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ํด์๋ฅผ ์์ฑํ๋ ํจ์์ ํน์ฑ ์ ํด์๊ฐ ์์ ํ ๋ฐ๋์ด๋ฒ๋ฆฝ๋๋ค. ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฐ๋ ํด์๊ฐ ๋ค์ ๋ธ๋ก์ ํด์๋ฅผ ์์ฑํ๋๋ฐ์๋ ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ค์ ๋ธ๋ก๋, ๊ทธ ๋ค์ ๋ธ๋ก๋ ๋ชจ๋ ํด์๊ฐ ๋ฐ๋์ด๋ฒ๋ฆฌ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ตญ ๋ฉ์ฉกํ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋๋ค์ด '๋ด ๊ฒ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ์ด์ํ ํด์๊ฐ ๋ฌ๋ฆฐ ๋ธ๋ก์ ๊ฐ๊ณ ์๋ค' ํ๋ฉฐ ์กฐ์ํ ์ฌ๋์ ์ฝ๊ฒ ์ฐพ์๋ด๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
์, ๊ทธ๋ผ ์ด์ ๋๊ตฐ๊ฐ๊ฐ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ์ถ๋ค๊ณ ์์ฒญํฉ๋๋ค. ๋ง์ฝ ์ก๊ธ์ ํ๋ค๋ฉด ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ "A →$50→ B"๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ์ถ๋ค๊ณ ์์ฒญํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฉ๋๋ค. ์ด ์์ฒญ๋ค์ ๋ธ๋ก์ ํฌ์ฅํ์ฌ ์ฒด์ธ์ ์ฌ๋ฆฌ๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์๊ฒ ๊ฐ์ ์์ด๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์ด ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์ '๊ฒ์ฆ์(Validator)'๋ผ ๋ถ๋ฅด๊ณ , ์๋์์ ์ค๋ช ํ ์์ ์ฆ๋ช ๋คํธ์ํฌ์ ๊ฒ์ฆ์๋ค์ ํน๋ณํ '์ฑ๊ตด์(Miner)'๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅด๊ธฐ๋ ํฉ๋๋ค. ์ด ์ฌ๋๋ค์ ์์ ๋ค์๊ฒ ์์ด๋ ์์ฒญ, ์ฆ ๋ฐ์ดํฐ๋ค์ด ์ ๋ถ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ฐ์ดํฐ์ธ์ง ํ์ธ์ ํ๊ณ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ํฌ์ฅํฉ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ฌ๋ฆฌ๊ธฐ ์ , ํด๋น ๋ธ๋ก์ด ์ ๋ขฐ ๊ฐ๋ฅํ์ง ๊ฒ์ฆ์ ๋ฐ์ ํ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ธ๋ก์ ์ฌ๋ฆฌ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
์ด ๋ ์ด ๋ธ๋ก์ ์ ๋ขฐ ๊ฒ์ฆ์ 'ํฉ์(Consensus)' ๋ผ๋ ์ ์ฐจ๋ฅผ ํตํด ์ด๋ค์ง๋๋ค. ํฉ์๋ ๋๊ฒ ๋ณด๋ฉด '์ด๋ป๊ฒ ํ๋ฉด ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด ๊ฐ์ ์ํ์ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์์๊น'์ ๋ํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ ์ ๋ขฐ ๊ฒ์ฆ์ '์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์ฅ๋ถ'์ ๋ํ ๊ณ ๋ฏผ์ ํฌํจ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ์ํด์ , ์๊น ์ธ๊ธํ๋, ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ๋ง๋ค์ด ์ฒด์ธ์ผ๋ก ์ฌ๋ฆฌ๋ '์ฑ๊ตด์', '๊ฒ์ฆ์'๋ค์ด ๊ณผ์ฐ ์ ๋ขฐํด๋ ๋๋ ์ฌ๋์ธ์ง ์ ์ ์์ด์ผํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ํ์ธํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์๋ ์ฌ๋ฌ๊ฐ์ง๊ฐ ์์ต๋๋ค.
2. ํฉ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ
์์ ์ฆ๋ช (Proof of Work, PoW)
์์ ์ฆ๋ช ๋ฐฉ์์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ์์๋ ์ฑ๊ตด์๋ค์ด '๋ฌธ์ '๋ฅผ ํ์ด์ผ ๋ธ๋ก์ ์ฒด์ธ์ ์ฌ๋ฆด ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฌธ์ ๋ ์์๋งํ ํด์์ ์ฐ๊ด๋์ด ์์ต๋๋ค. ์์ ์ฆ๋ช ์์๋ ํด์์ ์ ๋ ฅ์ผ๋ก ์ด์ ๋ธ๋ก ํด์, ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ป 'nonce'๋ผ๋ ๊ฐ์ด ๋ค์ด๊ฐ๋๋ค. ์ฑ๊ตด์๋ค์ ํน์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ง๋ ํด์๊ฐ ๋์ฌ๋ ๊น์ง nonce ๊ฐ์ ์ถ์ธกํ์ฌ ๋์ ํฉ๋๋ค. ์ด ๋ฌด์ง์ฑ ๋ฐ๋ณต ๋์ ์์ ์ '์ฑ๊ตด'์ด๋ผํฉ๋๋ค. ์ฑ๊ตด์๋ ์ ๋ง ๋ง์ ์๋์ง์ ์๊ฐ์ด ๋ค์ด๊ฐ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ ธ๋๋ค์ด ๋์์ ๋ธ๋ก์ ์์ฑํ ์ ์๋ ์ฌ์ง๋ฅผ ํฌ๊ฒ ์ค์ฌ์ค๋๋ค. ์ด๋ ์ด์ค์ง์ถ(Double Spending)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ณ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ์ ์งํ๋๋ฐ ํฐ ๋์์ ์ค๋๋ค.
nonce ๊ฐ์ ์ฐพ์๋ค๋ฉด ๋ธ๋ก ์ coinbase ํญ๋ชฉ์ ์์ ์ด ๋ฐ์ ์ฑ๊ตด ์์๋ฃ๋ฅผ ์ ์ด๋๊ณ , ์ฃผ๋ณ์ ์ ๋ฌํฉ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ ์ ๋ฌ๋ฐ์ ์ฃผ๋ณ๋ ธ๋๋ค์ ์ต์ ์ ๋ธ๋ก์ด ๋ค์ด์๋ค๋ฉด ๊ฒ์ฆ์ ํ๊ณ ๋ค์ ์ฃผ๋ณ์ ์ ํํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ ๊ฒ ํด์ ๊ฒฐ๊ตญ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ nonce ๊ฐ์ ์ฐพ์ ์ฌ๋์ ๋ธ๋ก์ด ์จ ๋คํธ์ํฌ์ ์ ํ๋ฉ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ๋ด๊ฐ nonce ๊ฐ์ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ์ฐพ์์, ์จ ๋คํธ์ํฌ๊ฐ ๋ด๊ฐ ๊ตฌ์ฑํ ๋ธ๋ก์ ๊ฐ๊ฒ ๋์๋ค๋ฉด ์ฑ๊ตด์ ์ฑ๊ณตํ ๊ฒ์ด ๋ฉ๋๋ค. ์ด๋ฐ ๊ตฌ์กฐ๋ ์ ๋ณด์ ์กฐ์์ ๋ฐฉ์งํด ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ์ ์งํ๋๋ฐ์ ์ผ์กฐํฉ๋๋ค. ์ฅ๋ถ ์ค๊ฐ์ ์ด๋ค ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์กฐ์ํ์ ๋, ํด์๊ฐ ๋ชจ๋ ํ์ด์ง๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์์ ์ค๋ช ํ์ต๋๋ค. ์กฐ์์ ๋คํค์ง ์์ผ๋ ค๋ฉด, ๋ฌ๋ผ์ง ํด์์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ ์ฑ๊ตด์ ์งํํด nonce ๊ฐ์ ๋ชจ๋ ๋ค์ ์ฑ์๋ฃ์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ํ์ง๋ง ๊ทธ ์ฌ์ด์ ๋ค๋ฅธ ์ฑ๊ตด์๋ค์ ์ฌ๋ฌ ๋ธ๋ก์ ์ฑ๊ตดํ ๊ฒ์ด๊ณ , ์กฐ์์ ์๋ํ ์ฑ๊ตด์์ ์ฅ๋ถ๋ ๋ค์ ์ค๋ช ํ The Longest Chain Rule์ ์ํด ์ธ์ ๋ฐ์ง ๋ชปํ๊ณ ๋ฒ๋ ค์ง ๊ฒ์ ๋๋ค.
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ๋ง์ฝ์ ์ฑ๊ตด์ ์ A์ B๊ฐ ๋์์ ๋ธ๋ก์ ์ฑ๊ตดํ๋ค๋ฉด ์ด๋ป๊ฒ ๋ ๊น์? A ์ฃผ๋ณ์ ๋ ธ๋, ์ฆ A์ ๋ธ๋ก์ ๋ฐ์ ์ฌ๋๋ค์ B์ ๋ธ๋ก์ ํ ๋ฐ ๋ฆ์๋ค๋ฉฐ ์ต์ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ์ธ์ ํ์ง ์์ ๊ฒ์ ๋๋ค. B ์ฃผ๋ณ์ ๋ ธ๋, ์ฆ B์ ๋ธ๋ก์ ๋ฐ์ ์ฌ๋๋ค์ A์ ๋ธ๋ก์ ํ ๋ฐ ๋ฆ์๋ค๋ฉฐ ์ต์ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ์ธ์ ํ์ง ์์ ๊ฒ์ ๋๋ค. ์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ ธ๋๋ค์ด ๊ฐ์ ๋ค๋ฅธ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ๊ฐ๊ฒ ๋๋ฉฐ ์ด๋ฅผ '๋ถ๊ธฐ'๋ผ๊ณ ํฉ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ชจ๋ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ฐ์ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ํ ๋ง๋ จ๋์ด ์์ต๋๋ค.
์๋ฅผ ๋ค์ด ๋นํธ์ฝ์ธ์์๋, '๋ถ๊ธฐ'์ ๊ฐ์ด ์ฌ๋ฌ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ์กด์ฌํ๋ ์ํฉ์์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํ๋๋ก ํต์ผํ๊ธฐ ์ํด The Longest Chain Rule์ ์ ์ฉํฉ๋๋ค. ๋ถ๊ธฐ๊ฐ ๋ ์ํ๋ก Aํ(A์ ๋ธ๋ก์ ๊ฐ์ง ๋ ธ๋๋ค)๊ณผ Bํ(A์ ๋ธ๋ก์ ๊ฐ์ง ๋ ธ๋๋ค)์ด ๊ธธ์ด ๊ฒฝ์์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๋ง์ฝ Aํ์ด Bํ๋ณด๋ค ๋จผ์ ๋ธ๋ก์ ์ฑ๊ตดํด, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ธธ์ด๊ฐ ๋ ๊ธธ์ด์ก๋ค๋ฉด, Bํ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํ๊ธฐ๋๊ณ ๋ชจ๋ Aํ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ฐ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ผ ๋ถ๊ธฐ๋์ด ๊ฒฝ์ํ๋ ๋์ ์ฅ๋ถ์ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ์ถ๋ค๊ณ ์์ฒญํ ๋ฐ์ดํฐ๋ค์ ๋ค ํ๊ธฐ๋ ์๋ ์๋ ๋ถํ์คํ ๊ฒ์ผ๊น์? ์ฌ์ค, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด P2P ํํ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋ ๊ฒ์ด์ง ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์์ฒญํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๊ทธ๋ ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ฐ์ดํฐ๋ ๋ธ๋ก A์ B ๋ชจ๋์ ํฌํจ๋์ด ์์ ํ๋ฅ ์ด ํฝ๋๋ค.
๊ฒ๋ค๊ฐ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์์ ์ฅ์น๋ก, ๋ค์ ๋ธ๋ก์ด ๋ถ์ ๋ ๊น์ง ์ฅ๋ถ์ ๋ด์ฉ์ ๊ณต์ ์ธ์ ํ์ง ์๋๋ก ํฉ๋๋ค. ๋ธ๋ก์ด ๋ถ๋ ๊ฒ์ ๊ธฐ๋ค๋ฆฌ๋ ์ด์ ๋, ๋ด๊ฐ ์ฌ๋ฆฐ ๋ธ๋ก ๋ค์ ๋ค๋ฅธ ๋ธ๋ก์ด ๋ถ์๋ค๋ ๊ฒ์, ๋ง์ฝ ๊ฒฝ์ ํ์ด ์๋ค๊ณ ํ๋๋ผ๋ ๋ด๊ฐ ์ด๊ฒผ๋ค๋ ๋ป์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค. ์ก๋ค๋ฉด, ํ์ฌ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ๋ค๋ฅธ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ผ๋ก ๋์ฒด๋์ ํ ๋๊น์. ๋ฐ๋ผ์ ๋ด๊ฐ ์ฌ๋ฆฐ ๋ธ๋ก ๋ค์ ๋ค๋ฅธ ๋ธ๋ก์ด ๋ถ๋ ๊ฒ์ '๋ด๊ฐ ์ฌ๋ฆฐ ์ด ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ด ๋ชจ๋๊ฐ ๊ณต์ ํ๋ ์ฅ๋ถ์์ ํ์ธํ๋ค'๋ผ๋ ๋ป์์ '์ปจํ(Confirm)'์ด๋ผ๊ณ ํฉ๋๋ค. ํน์๋, ๊ทธ๋ด ํ๋ฅ ์ ์์ฃผ ์์ฃผ ๋ฎ๊ฒ ์ง๋ง Aํ Bํ์ผ๋ก ๋ถ๊ธฐ๋ ์ํ์์ ๋ ๋์์ ๋ธ๋ก์ด ์ฑ๊ตด๋ ์๋ ์๊ฒ ์ง์. ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ๋ค์ ํ๋ฒ ๊ธธ์ด ๋๊ฒฐ์ ํด์ผํฉ๋๋ค. ์ํ์ ์ผ๋ก ์ด ๋์ ์ฑ๊ตด์ด 6๋ฒ ๋๊ฒ ๋ฐ์ํ ํ๋ฅ ์ ์ฌ์ค์ 0์ ๊ฐ๊น๋ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ๋นํธ์ฝ์ธ ๋คํธ์ํฌ์์๋ ์ฅ๋ถ์ ๊ธฐ๋ก์ ์์ฒญํ๊ฑฐ๋ ๋ธ๋ก์ ์ฌ๋ฆฌ๊ณ , 6์ปจํ์ด ๋์ผ(๋ค์ ๋ธ๋ก์ด 6๊ฐ๊ฐ ๋ถ์ด์ผ) ์์ ํ ๊ณต์์ ์ผ๋ก ์ธ์ ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ตญ ์ด๋ค ์ํฉ์์๋ ๊ฑฐ์ 100%์ ํ๋ฅ ๋ก ๋ชจ๋ ๊ฐ์ ์ฅ๋ถ๋ฅผ ์ ์งํ ์ ์๋ ๊ฒ ์ ๋๋ค.
ํ ๋ง๋๋ก ์์ฝํ์๋ฉด, ์์ ์ฆ๋ช ์ ์์ฒญ๋ ๋ ธ๋ ฅ์ด ๋ค์ด๊ฐ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํผ ์ฌ๋์๊ฒ ๋ธ๋ก์ ์ฌ๋ฆด ๊ถํ์ ์ค์ผ๋ก์จ,
์ง๋ถ์ฆ๋ช (Proof of Stake, PoS)
์ง๋ถ์ฆ๋ช ์ ์์ ์์ ์ฆ๋ช ์ ๋จ์ ์ ๋ณด์ํ๊ณ ์ ํฉ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋๋ค. ์์ ์ฆ๋ช ์ ํ์ฌ ๋ฏธ์ณ๋ฒ๋ฆฐ ๊ทธ๋ํฝ์นด๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ณด๋ฉด ์ ์ ์๋ค์ํผ, ์ฑ๊ตด์ ์ ๋ง ๋ง์ ์๋์ง์ ๋น์ฉ์ด ๋ค์ด๊ฐ๋๋ค. ๊ฒ๋ค๊ฐ ์ค์์ ํต์ ๊ฐ ์๋ ๊ฐ๊ฐ์ธ์ด ์์ ๋กญ๊ฒ ์ฐธ์ฌํ๋ ๋คํธ์ํฌ์์ ํ์ฌ ๋คํธ์ํฌ์ ๋ํ ์ ์ ์์ด ๋น์ผ ์ฅ๋น๋ฅผ ์ด์ฉํ ๋๋ฒ์ด ์๋จ๋ง์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒ๋ ๋ฐ๋์งํ์ง ์์ต๋๋ค.
์ง๋ถ ์ฆ๋ช ์ ๋ฐ๋ผ์ '๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ๋์ ์ค๋ซ๋์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ ์์ ์์นํด๋๊ณ ์๋๊ฐ'๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ๋ฅ ์ ์ ํด ๋๊ฐ ๋ง๋ ๋ธ๋ก์ ์ฌ๋ฆด์ง ๋ฝ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์์ ์ ๋์ด ๋ฌถ์ฌ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์์ ์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์กฐ์ํ๊ฑฐ๋ ๊ณต๊ฒฉ์ ํ๋ค๋ฉด, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ์ ๊ฐ์น๊ฐ ๋จ์ด์ ธ ์์ ์ ๋๋ ํจ๊ป ๊ฐ์น๊ฐ ๋จ์ด์ง ๊ฒ์ ๋๋ค. ์ด ๋ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ด๊ธฐ ์ฐธ์ฌ์์ ํฌ์ ์๋ณธ๊ธ์ด ๋ง์ ์ฌ๋์๊ฒ ์ ๋์ ์ผ๋ก ์ ๋ฆฌํ๋ค๋ ๊ณต์ ์ฑ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์์์ง๋ถ์ฆ๋ช (Delegated Proof of Stake)๋ ๋์์ง๋ง, Besu์์๋ ์ฌ์ฉํ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ค์ด๊ฒ ์ต๋๋ค.
๊ถ์์ฆ๋ช (Proof of Authority, PoA)
์ง๋ถ์ฆ๋ช ์ ๋คํธ์ํฌ์ ์์นํ ๊ธ์ก์ผ๋ก ์ฐธ์ฌ์์ ์ ๋ขฐ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ , ๋ธ๋ก์ ์ฌ๋ฆด ์ ์๋ ๊ฒ์ฆ์๋ก ์ ์ถํ์ต๋๋ค. ๊ถ์์ฆ๋ช ์์๋ ์ ์์ด ํ์คํ ์ฐธ์ฌ์๋ฅผ ์ ํด์ง ๊ท์น์ ๋ฐ๋ผ ๊ฒ์ฆ์๋ก ์ง์ ํฉ๋๋ค. ๊ฒ์ฆ์์ ์ ๋ขฐ๋๋ ํํ ๊ทธ ์์ฒด๊ฐ ๊ฐ์น์ด์ ์๋ณธ์ด ๋๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ ์ฆ๋ช ์ ์ฑ๊ตด๊ณผ ๋น๊ตํ์ ๋ ๋์ ์ฒ๋ฆฌ๋๊ณผ ์๋์ง ํจ์จ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ์ง๋ถ์ฆ๋ช ์์ ์์๋ ํ์ฅ์ฑ์ ๋ฌธ์ ๋ ๋คํธ์ํฌ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์์ง ์๋ ์ ์์ ํด๊ฒฐํฉ๋๋ค. ๋์ ์ ๋ณด๊ฐ ๊ณต๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ ๊ฒ์ฆ์์ ๋ํ ๋ณด์ ๋ฌธ์ ๋, ํ์ค์ํ ์์น์์ ์กฐ๊ธ ๋ฉ์ด์ก๋ค๋ ๋จ์ ๋ ์กด์ฌํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋จ์ ๋๋ฌธ์, ๊ถ์์ฆ๋ช ์ ๊ธฐ์ ์์ ์ฌ์ฉํ๋ '์ํฐํ๋ผ์ด์ฆ ๋คํธ์ํฌ'์ ์ ํฉํ๋ค๊ณ ํ๊ฐ๋ฐ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ง์ดํฌ๋ก์ํํธ ์ ์ ธ(Microsoft Azure)๋ ๊ถ์ ์ฆ๋ช ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ ์๋ก, ์ฑ๊ตด์ด๋, ์ด๋๋ฆฌ์์ '๊ฐ์ค'์ ๊ฐ์ ์์ฒด ํตํ์์ด ์ํฐํ๋ผ์ด์ฆ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ์ํ ํด๊ฒฐ์ฑ ์ ์ ์ํฉ๋๋ค.
๊ถ์์ฆ๋ช ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ํ์ ์ธ ๊ฒ๋ค ์ค์์๋ IBFT, QBFT์ ๊ฐ์ด ๋์ BFT๊ฐ ๋ถ๋ ๊ฒ๋ค์ด ๋ง์ต๋๋ค. BFT๋ Byzantine Fault Tolerant์ ์ฝ์์ ๋๋ค. Fault Tolerant๋ ์ด๋ค ๊ฒฐํจ์ด ์๊ฒจ๋ ๋ฒํธ ์ ์๋ค๋ ์๋ฏธ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฅ ๊ทผ์ฑ์ผ๋ก ๋ฒํด๋ค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์์คํ ์ ์ค๊ณ ์์ฒด๊ฐ ๊ทธ๋ ๊ฒ ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ ์ ์ด ๋๋ฉด ๋ฐฑ์ ๋ฐ์ ๊ธฐ๋ก ์์คํ ์ ๊ฐ๋ํ ์ ์๋ ๊ฒ ์ฒ๋ผ์. Byzantine์ ๋ด๋ถ์ ๋ฐฐ์ ์๊ฐ ์๋ ๋ฌธ์ ์ํฉ์, ๋ ผ๋ฌธ์ ๋ฐํํ ์ฌ๋์ด ๋น์ํฐ์ ์ ๊ตญ์ ์ฅ๊ตฐ๋ค์ ๋น์ ํ๊ธฐ์ ๋ถ์ ๋ง๋ก ํฐ ๋ป์ ์์ต๋๋ค. ์ฆ BFT๋ ์์คํ ์ ๋ฐฐ์ ์(์๋ฌ, ๊ฒฐํจ, ํดํน)๊ฐ ์๋๋ผ๋ ๋จ์ ๊ตฌ์ฑ์์๋ค์ด ๊ฒฐ๊ตญ ์ณ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํด๋ด๋ ์์คํ ์ ๋งํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋น์ํด ๊ฒฐํจ ๋ฐฉ์ง ์์คํ ์ ์ค์ํ์์๋ ๊ฝค ๋ง์ด ์ฐ์ด๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋นํ๊ธฐ ๊ด์ ์์คํ ์ด๋ ์์๋ ฅ ๋ฐ์ ์ ๋ฑ์ ์๋ชป๋ ์ ๋ณด ํ๋๋ก ์น๋ช ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณ์ ์๋ ์์ผ๋๊น์.
BFT๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฒ์ฆ์๊ฐ ์๋ก ๊ฒ์ฌํ๋ฉฐ, ์ด๋ค์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ทจํฉํ๋ ์์คํ ์ ๋๋ค. ์์ ์ฆ๋ช ์ฒ๋ผ ์ฑ๊ตด์ ์๋์ง๋ฅผ ๋ญ๋นํ ํ์๋ ์๊ณ , Fork๊ฐ ์๊ฒจ ์๋ก ๊ฒฝ์ํ ์ผ๋ ์๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฝ์ ๋๋ฌธ์ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ํ์ ๋๋ ๋ฐ ๊น์ง ์ฌ๋ฌ ๋ธ๋ก์ ๊ธฐ๋ค๋ฆด ํ์๋ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ์ ์ต์ด ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ณ ์์๋ ์์ ์ฆ๋ช ์ ์ฌ์ฉํ์๊น์. ๊ทธ ์ด์ ๋ BFT๊ฐ ์์ ํ ํ์ค์์ฒด์ ๊ฐ ์๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
์์ ์ฆ๋ช ์์๋ ๊ทธ๋ฅ ๋๊ตฌ๋ ๋ธ๋ก์ ๋ง๋ค์ด์ ๋ ๋ฆฌ๋ฉด ๋ฉ๋๋ค. ๋ค๋ฅธ ์ด๋ฅผ ์ ํ์๋ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋ก ๊ฐ์ ์ง์์ ์ธ ํต์ ๋ ํ์ ์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง BFT๋ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถ์ ์ํด ๋ชจ๋ ์ด๋ค๊ณผ ์ฌ๋ฌ๋ฒ ํต์ ์ด ํ์ํฉ๋๋ค. ๋ฉ์ธ์ง๋ฅผ ์ฃผ๊ณ ๋ฐ์์ผ ํ๋ค๋ฉด ์๋ก์ ์ ์ ์ญ์ ์๊ณ ์์ด์ผ ํ๊ณ , ๋ง์ ์์ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ๋ชจ๋์ ์ฃผ๊ณ ๋ฐ์์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๊ท๋ชจ, ๋ด๋ถ์์๋ ์ฌ์ฉํ ์ ์๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋์ ๋ํ๋ฅผ ์ ์ถํ์ฌ BFT๋ฅผ ์คํํ๊ฑฐ๋, ๊ธฐ์ ๋ด๋ถ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ ์ฉ๋๊ฒ ๋ฉ๋๋ค.
3. ์ค๋งํธ ์ปจํธ๋ํธ
์ค๋งํธ ์ปจํธ๋ํธ๋ ๊ณ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ์ ๋ ฅํ๋ฉด ์๋์ผ๋ก ๊ณ์ฝ์ด ์คํ๋์ด ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋์ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ์๋ฃ์ ์ํ๊ธฐ ์ญ์ ์ค๋งํธ ์ปจํธ๋ํธ์ ๋๋ค. ์ ํด์ง ๊ธ์ก์ ๋ฃ์ผ๋ฉด, ๊ธ์ก์ ํด๋นํ๋ ์๋ฃ๊ฐ ๋์ค๋๊น์. ํ์ง๋ง ์ํ๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ 1000์์ ๋ฃ์๋๋ฐ ๋ชจ๋ฅธ์ฒด ํ๋ค๊ฑฐ๋, ๋ฐ๋ก ์ธ๊ฒ ์ฐผ์ ๋ ์๋ฃ๊ฐ ํ์ด๋์ค๊ฑฐ๋ ํ๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ฆ, ์ํ๊ธฐ๋ ์ค๋งํธ ์ปจํธ๋ํธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ง๋ง 100% ์ ๋ขฐํ ์ ์์ต๋๋ค.
ํ์ง๋ง ์ด ์ค๋งํธ ์ปจํธ๋ํธ์ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ด์ฉํ๋ค๋ฉด? ๊ฑฐ๋ ์กฐ๊ฑด์ด ๋คํธ์ํฌ์ ์ฐธ์ฌ์๋ค์๊ฒ ๊ณต๊ฐ๋์ด์ ๋นผ๋ ๋ฐ๋ ๋ชปํ๊ฒ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋ฐ์ดํฐ ์์ญ์ ์ฝ๋๋ฅผ ๋ฃ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฅ๋์ผ๋ก '100์ ์ก๊ธ ์ ์ด๋ 100๊ฐ ๋๋ ค์' ํ๊ณ ์ฝ๋๋ฅผ ๋ฃ์ด๋ '๋ด๊ฐ ์ธ์ ?' ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ํ ์ด๋ฏธ ์ฌ๋ ค๋์ ์ฝ๋๋ก ์คํ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ 100์์ด ์ก๊ธ๋๋ ์๊ฐ ์ด๋ 100๊ฐ๊ฐ ๋ฐ๋ก ์๋์๊ฒ ์ก๊ธ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ด ๊ณผ์ ์ ์ค์์ ๋์ ์์ด, ๊ฐ์ธ ๋ ๊ฐ์ธ, ํ์ค์์ผ๋ก ์งํํ ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์์ด๋น์ค๋น๋ฅผ ํตํ์ง ์์๋, ๋ฐฉ ์ฃผ์ธ์๊ฒ ์ค๋งํธ ์ปจํธ๋ํธ ์์ ๊ธ์ก์ ์ก๊ธํ๋ฉด, ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ํ๊ด ๋์ด๋ฝ์ด ์ด๋ฆด ๊ฒ์ ๋๋ค.
๋ฌผ๋ก ๊ฐ์ธ ๋ ๊ฐ์ธ์ด ์ผ์์์ ์์ ํ ์ ๋ขฐ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฑฐ๋๋ฅผ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ์ธ๋ถ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋ฐ๊พธ๋ ์ค๋ผํด ๋ฑ์ด ์์ ํ์ง ์๊ณ , ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ ๋ด๋ถ์์๋ง ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ ํ๊ณ๋ ์์ต๋๋ค. ํ์ง๋ง ์๋ง์ ์ฌ๋๋ค์ด ๊ณต์ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค์ ๋ด ์ฝ๋๋ฅผ ์์ ํ๊ฒ ์ฌ๋ ค ์คํํ๊ณ ๊ฒ์ฆํ๋ ๊ฒ์ ์์ฒญ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ด์ด์ค๋๋ค.
4. Public, Private, Permission
๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๊ฐ์์ ๋น๋์ ์ค์ ์ ํตํด ๋ค์ํ๊ฒ ์งํํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ค์ํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ๋ค์ '์ฝ๊ธฐ'์ '์ฐ๊ธฐ'์ ๋ํ ๊ถํ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ ์ ์์ต๋๋ค. '์ฝ๊ธฐ'๊ฐ ๋๊ตฌ๋ ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ํผ๋ธ๋ฆญ(Public), ์ ํ๋์ด ์๋ค๋ฉด ํ๋ผ์ด๋น(Private). '์ฐ๊ธฐ'๊ฐ ๋๊ตฌ๋ ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด ๋นํ๊ฐํ(Permissionless), ์ ํ๋์ด ์๋ค๋ฉด ํ๊ฐํ(Permissioned)์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก 'ํผ๋ธ๋ฆญ-๋นํ๊ฐํ', 'ํ๋ผ์ด๋น-๋นํ๊ฐํ', 'ํผ๋ธ๋ฆญ-ํ๊ฐํ', 'ํ๋ผ์ด๋น-ํ๊ฐํ' ์ด๋ ๊ฒ 4๊ฐ์ง๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ํ์ง๋ง ์์ ํ ๋๋๊ธฐ์ ๊ฒฝ๊ณ๊ฐ ๋ชจํธํ ๋ถ๋ถ๋ ๋ง์์, ๋ง๋ฌผ๋ฆฌ๋ ํน์ฑ๋ค์ด ๋ง์ ๊ฒ ๋ผ๋ฆฌ ๋ชจ์์ ํ๋ผ์ด๋น/ํ๊ฐํ, ํผ๋ธ๋ฆญ/๋นํ๊ฐํ์ ํผ์ฉํด์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์ต๋๋ค. ํด์๋ท์ ์๋ ์๋ํ๋ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋๋ค.
๊ทธ๋๋ ๊ตณ์ด ๊ธฐ์ค์ ๋ช ํํ๊ฒ ์ฐพ์๋ฉด, ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๋ฆฝํ์ค๊ธฐ์ ์์ '๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๊ธฐ์ ๊ฐ๊ด'์์๋, '๋ธ๋ก์ ๋คํธ์ํฌ์ ์ฌ๋ฆด ์ ์๋ ๋ฐ์ ์น์ธ์ด ํ์ํ๊ฐ' ํ๋์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ํ๊ฐํ / ๋นํ๊ฐํ์ ๋๋๊ณ ์์ต๋๋ค.
"๋นํ๊ฐํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ๋ ๋ธ๋ก์ ๋คํธ์ํฌ์ ์ฌ๋ฆฌ๋ ๋ฐ์ ๋๊ตฌ์๊ฒ๋ ์ด๋ ค์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ด๋ค ์ฃผ์ฒด๋ก๋ถํฐ์ ํ๊ฐ๋ ํ์ ์๋ ํ์ค์ํ๋ ์์ฅ ํ๋ซํผ์ด๋ค. ๋นํ๊ฐํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ๋๋ถ๋ถ ์คํ์์ค ์ํํธ์จ์ด์ด๋ฉฐ, ๋ค์ด๋ก๋๋ฅผ ์ํ๋ ๋๊ตฌ๋ผ๋ ์์ ๋กญ๊ฒ ์ด์ฉํ ์ ์๋ค. ๋๊ตฌ๋ผ๋ ๋ธ๋ก์ ์ฌ๋ฆด ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋๊ตฌ๋ผ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ํธ๋์ญ์ ์ ์์ฑํ ์ ์์ ๋ฟ ์๋๋ผ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ฝ์ ์ ์๋ค. "
"ํ๊ฐํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ๋ ๋ธ๋ก์ ์ฌ๋ฆฌ๋ ์ด์ฉ์๊ฐ ์ฃผ์ฒด์ ์ํด ์น์ธ๋์ด์ผ๋ง ํ๋ ๋คํธ์ํฌ์ด๋ค. ์น์ธ๋ ์ด์ฉ์๋ง ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ ์งํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ฝ๊ธฐ ์ ๊ทผ์ ์ ํํ๊ณ ํธ๋์ญ์ ์ ์์ฑํ ์ ์๋ ์ฐธ์ฌ์๋ฅผ ์ ํํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ๊ฐํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ๋ ๋๊ตฌ๋ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ์ ์ฝ๊ฒ ํ์ฉํ ์๋ ์๊ณ ์น์ธ๋ ๊ฐ์ธ๋ง ์ฝ์ ์ ์๊ฒ ์ ํํ ์๋ ์๋ค. ํ๊ฐํ ๋ธ๋ก์ฒด์ธ ๋คํธ์ํฌ๋ ๋๊ฐ ๊ธฐ๊ด๊ณผ ๊ธฐ์ ๋ฑ ์กฐ์ง์ ์ํด ๋ฐฐ์น๋๋ฉฐ, ์ปจ์์์์ด๋ผ๊ณ ์ง์นญํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ค."
'๐ป > ๋ธ๋ก์ฒด์ธ' ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ
[๋ธ๋ก์ฒด์ธ] Solana, ์ญ์ฌ์ฆ๋ช (0) | 2021.11.24 |
---|---|
[Besu] Hyperledger Besu๋? (0) | 2021.11.16 |
[Besu] ๊ธฐ์ ๋ฌธ์ ์์ฑ ์ ์ฐธ๊ณ ๋งํฌ (0) | 2021.11.10 |
[๋ธ๋ก์ฒด์ธ] ์์ง์ ์ฌ์ดํธ ๋ชจ์ (0) | 2021.11.09 |
[Besu] ์ํฐํ๋ผ์ด์ฆ ์ด๋๋ฆฌ์ ํด๋ผ์ด์ธํธ (0) | 2021.11.05 |